Tag archieven: hnw

HNW: De organisatie of het proces van organiseren?

Vroeger – voordat ik verpest werd door allerlei nare scholing – dacht ik aan een gebouw als iemand het woord ‘organisatie’ gebruikte. In gedachten zag ik bijvoorbeeld het KPN-gebouw aan het Maanplein voor me. In groep 8 dacht ik: “Daar, in dat gebouw, zitten de mensen, daar gebeurt het werk dus dat gebouw is de organisatie.”

Nu, zo’n 20 jaar later, heb ik wat bijgeleerd en wat werkervaring opgedaan. Als iemand nu het woord ‘organisatie’ laat vallen dan denk ik helemaal niet meer aan een gebouw. Waar ik wel aan denk? Tsja, dat is lastig onder woorden te brengen. Het is nog het beste te omschrijven als ‘het proces van organiseren’. Dat klinkt misschien wat vaag, maar geef me een moment om het toe te lichten.

Ik werk al jaren vanuit mijn rugzak. Mijn beroep (adviseur) leent zich daar uitstekend voor. Alles wat ik nodig heb is mezelf, iets om te schrijven en een communicatiemiddel. Die laatste twee zijn mijn laptop met internet en / of mijn smartphone. Zonder kan ik niet werken. Maar een gebouw? Dat heb ik niet nodig.

Wat wel belangrijk is, is het contact met de mensen waar ik mee samenwerk. Of dat nu klanten, collega’s of anderen uit mijn netwerk zijn: dat maakt niet uit. Het gaat om het contact en de manier waarop we naar ons doel toewerken.

Die manier waarop we naar ons doel werken kan er steeds anders uit zien. De ene keer een telefonische conferentie met vier persoenen, de volgende keer een uurtje samenwerken via Google Docs. ‘Fysieke’ ontmoetingen vinden plaats in Seats2Meet of bij collega’s thuis. Soms zelfs op kantoor! Afhankelijk van de taak die we op dat moment samen uitvoeren kiezen we ‘als natuurlijk’ een passend middel.

Die reeks van keuzes om naar een eindproduct te werken is mijn proces van organiseren. Samen met de mensen met wie ik samenwerk doen we wat nodig is om ons doel te halen. Dat kun je ook Het Nieuwe Werken noemen. Een ding staat vast: daar heb je geen gebouw voor nodig!

Hoe doe jij wat nodig is? Hoe ziet jouw ‘proces van organiseren’ er uit? Klik hier en laat het me weten!

Met HNW zonder sociale media bouw je geen vitale organisatie, maar een spookdorp

Onder invloed van technologische ontwikkelingen veranderen overheid en maatschappij. Zo zie ik veel organisaties Het Nieuwe Werken invoeren, of daar plannen voor maken. HNW is leuk, spontaan en innovatief. Net als sociale media en netwerken. Dit zijn allemaal trends die de meeste organisaties als een positieve ontwikkeling zien. Zo presenteren ze dat ook aan de medewerkers die getroffen worden door HNW. Maar als je het mij vraagt, hoeft dit helemaal niet zo positief te zijn!

Het Nieuwe Werken heeft veelal een vrij karakter. Dat gaat heel snel veranderen. Onder invloed van de nieuwe mogelijkheden die technologie biedt, gaan overheden steeds vaker uit van 0,8 of zelfs 0,7 werkplek per medewerker. Bijvoorbeeld bij nieuwbouw of verhuizingen. Dit betekent dat er simpelweg geen plaats meer is voor álle medewerkers. Je wordt gedwongen op andere plaatsen te werken. (Of écht heel vroeg van huis te gaan om een werkplek te veroveren…)

Dit betekent dat de kenniswerkers die dit raakt zich moeten herbezinnen op de manier waarop zij hun werk doen. Immers, als ambtenaar kan ik niet langer altijd beschikken over mijn bureau bij het raam. Waar en hoe ga ik dan die complexe beleidsinhoudelijke notitie schrijven? Op welke tijdstippen ga ik schrijven? Welke online sociale media sta ik toe mij daarbij te storen? Welke competenties heb ik nodig?

Want sociale media hebben we heel hard nodig om van Het Nieuwe Werken een succes te maken. Overheden met 0,7 werkplek per medewerker zijn per definitie een ‘gedistribueerde organisatie’. Het betekent dat altijd minimaal 30% van je medewerkers niet aanwezig is. Je weet niet waar ze zijn, maar je wilt natuurlijk wel contact blijven houden. Al is het maar om een idee te krijgen waar iedereen mee bezig is.

Yammer kun je daar prima voor gebruiken, mits je als afdeling of organisatie afspraken maakt over het doel van dat sociale medium. Zonder helder doel zal ieder sociaal medium dat je kiest snel vervuilen. Hierdoor verliest het zijn waarde en komt er niemand meer. Dan eindig je met een gedistribueerde organisatie die ook nog eens slecht verbonden is! En wie wil er nou werken in een spookdorp?

Precies: niemand. Daarom moeten overheidsorganisaties die werkplekken reduceren op zoek naar andere middelen om medewerkers aan de organisatie te binden. Sociale media spelen daarin een belangrijke rol. Hiermee is het mogelijk de community van medewerkers in stand te houden en te versterken. Juist als zij niet langer in het gebouw aanwezig zijn, is dit van belang om de vitaliteit van de organisatie te behouden.

Deze blog is oorspronkelijk verschenen als partnerbijdrage op InGovernment.

Het Nieuwe Werken en de rol van virtuele symbolen #HNW

Vikingsymbool via ezioman op Flickr

Het Nieuwe Werken (HNW) is ‘plaats en tijdonafhankelijk’ werken. Dat is bloedlink. HNW legt te veel de nadruk op onafhankelijkheid. Het geeft een vals gevoel van vrijheid en werkt solisme in de hand. De verbondenheid met je collega’s en de organisatie staat onder druk.

Het knipt de band van medewerkers met de organisatie door. Een van de symbolen die ‘vroeger’ de identiteit van een organisatie bepaalde is het gebouw waar de organisatie is gehuisvest. Medewerkers identificeren zich met de organisatie via – onder meer – het gebouw.

Maar waar identificeer je jezelf mee als je niet in dat gebouw hoeft te zijn?

Daarom is het belangrijk op zoek te gaan naar nieuwe symbolen waar je medewerkers zich mee kunnen identificeren. We zien onder voorlopers van HNW het gebruik van Apple als een van de symbolen: “Hé, jij gebruikt ook Apple?“. Niet dat Apple zo bijzonder is (iedereen kan het kopen – het ligt gewoon in de winkel). Maar het geeft wel een signaal en bij de gebruikers een gevoel van verbondenheid.

Wanneer je medewerkers in sterke mate volgens HNW werken, zien ze elkaar misschien helemaal niet meer. Als het contact vooral virtueel is, welke symbolen spelen dan een rol bij het versterken van de verbondenheid met de organisatie?

Twibbons als die van Ambtenaar 2.0 zijn een goed voorbeeld. Bij Zenc is het intensieve gebruik van Yammer zo’n virtueel symbool. (En tot mijn grote blijdschap zijn HEC en ROI sinds de bundeling ook actief aan het Yammeren.)

Als HNW gemeengoed wordt, welke andere virtuele symbolen versterken de verbinding met de organisatie? En hoe kun je deze dan inzetten?

Worstelen met Het Nieuwe Werken

Guido Rijnja (AZ) en Hans Wilmink (BZK) houden in hun boekje ‘Beroep: ambtenaar. Over ambtelijk besef en professioneel lef’ (.pdf) een pleidooi voor het behouden en ‘borgen’ van het vakmanschap van de beleidsambtenaar.

Het boekje bevat ook een fictieve ‘amicebrief’ van een secretaris-generaal die worstelt met ‘Het nieuwe werken’ aan een collega secretaris-generaal.  De brief is geschreven door Zencer Arre Zuurmond. In de brief gaat hij kritisch in op ‘Het nieuwe werken’ en het gebruik van nieuwe media door ambtenaren.

Hieronder heb ik de eerste zinnen opgenomen omdat ik hoop dat het je prikkelt verder te lezen!

Amice,

Tijdens de bespreking van het Nieuwe Werken en het daarbij passende, nieuwe HR-beleid van de overheid, bemerkte ik bij jou een enorme worsteling. Die worsteling heb ik ook.

Horizontalisering, dat begrijpen we. Van buiten naar binnen denken, natuurlijk, prima, moeten we doen. Maar nu lijkt er een nieuwe generatie ambtenaren binnen te stromen, die weer verder gaat. Die willen twitterend en tweetend door het leven. Die willen bloggen. Ze zetten zich massaal te kijk op Hyves, Plaxo en/of Linked in. Wat een exhibitionisme. Nu komen ze vragen om hypermoderne middelen, waarvan ik de namen niet eens kan uitspreken. Mijn IT-afdeling weet trouwens ook van niks, en daar willen ze alleen maar dingen die beheersbaar zijn.

Ik ben nog geen veertig, maar wordt al afgeserveerd. Ik ben geen ‘digital native’. Wat moeten we nu als SG’s met die ontwikkelingen? Wat betekent die nieuwe combinatie van snelheid, openheid en schaal van communicatie nu voor ons vak als ambtenaar? Betekenen die nieuwe media nu eindelijk een fundamentele omwenteling van ons vak, gaat de verhouding ambtenaar – minister daar echt door veranderen, of is het allemaal meer incrementeel? Is het niet meer dan nieuw gereedschap (waarvoor dan wellicht wel nieuwe werkafspraken en vaardigheden nodig zijn)?

Ik zie het zo: Die hele ambtenaar 2.0 beweging is vooral een geloofs- gemeenschap. Het zijn, goedbedoelende, (maar je kunt de Grand Canyon dempen met mensen met goede bedoelingen) believers. Wat zijn ze jong en wat zijn ze naïef.

Het boekje ‘Beroep: ambtenaar. Over ambtelijk besef en professioneel lef’ is hier te downloaden (.pdf). Klik hier voor het nieuwsbericht op de website van BZK.