De laatste tijd is er veel te doen over Open Data. Dat is alleen al te zien aan de hoeveelheid artikelen. Zie bijvoorbeeld het artikel over Open Data in De Pers, het open data-artikel in Digitaal Bestuur en het artikel in De Telegraaf. Maar ook het Stadslab van Rotterdam, Apps for Amsterdam en de International Open Data Hackathon zijn – wat mij betreft – mooie ontwikkelingen.

De actuele onderwerpen

Binnen de overheid en de Open Data scene richt de discussie zich vooral op de prijs van data, de juridische aspecten en eventuele privacyproblemen. Natuurlijk moeten er over deze onderwerpen goede afspraken komen. Dat is een belangrijke voorwaarde om Open Data een succes te maken. Ongeacht wat je precies onder ‘succes’ verstaat.

Maar wat mij betreft missen we een zeer belangrijk punt in de discussie: vertrouwen. En dat is niet zo raar, omdat de Open Data scene bestaat uit experts die over het algemeen uit de wat hardere domeinen afkomstig zijn: programmeurs, juristen, data-specialisten en een enkele architect.

Twee manieren  om vertrouwen te winnen

Op dit moment zie ik twee manieren waarop de overheid meer vertrouwen kan winnen van bedrijven die Open Data willen gebruiken in hun toepassingen. Als eerste moet er een hoge continuïteit zijn van de levering van Open Data. Het Nederlandse Open Data portaal vervult een goede rol doordat dit een machineleesbare verwijsindex is. Dit betekent dat de gebruiker van Open Data via deze index altijd automatisch wordt doorverwezen naar de locatie van de juiste en meest actuele dataset. Dit neemt een aantal continuïteitsproblemen weg.

Het tweede is de wet. De garanties op de levering van Open Data moet sterker in de wet zijn opgenomen. Dit geeft ondernemers een goed middel om continuïteit af te dwingen. Bovendien houden overheidsorganisaties zich over het algemeen zeer goed aan hun eigen wet- en regelgeving. Wetgeving heeft in die zin een preventieve werking: het voorkomt dat overheden het ‘er bij doen’.

Vijf afspraken over Open Data

Vertrouwen is een lastig te definiëren begrip. Je kunt het gebrek er aan niet compenseren met een ‘harde’ oplossing als een nieuwe wet of algemene maatregel van bestuur. Je kunt er ook geen slimme programmatuur voor bedenken.

Dit vertrouwen heeft primair betrekking op de prestaties van de overheid op het leveren van Open Data. Als een ondernemer een ‘business’ wil starten op basis van overheidsinformatie die hij kan hergebruiken, moet hij er op kunnen vertrouwen dat de overheid zijn beloftes nakomt.

Op het gebied van de levering van Open Data kom je al snel op de volgende afspraken:

• formaat van de data blijft voor langere periode ongewijzigd (5 jaar?);
• de frequentie waarmee de data wordt vernieuwd is constant;
• de overheid gebruikt API’s die gebaseerd zijn op recente technologie, zodat ondernemers maximaal kunnen profiteren van deze nieuwe technologie;
• de kwaliteit van de data is onbetwist;
• als het om (near) realtime levering gaat zijn de systemen altijd online (of toch minstens 99,99%).

Vertrouwen is meer dan een set afspraken

Maar zelfs als de overheid er in slaagt om dit voor langere periode te realiseren is dit mogelijk te weinig om het vertrouwen van de ondernemers te winnen. Het vertrouwen in de overheid ‘als leverancier van hoogwaardige grondstoffen om een producten mee te maken’ hangt met een aantal andere zaken samen. Niet alleen met de kwaliteit van de data die zij beschikbaar stelt.

Denk alleen maar aan de stabiliteit van de regering. Het is maar de vraag of de huidige regering de volle vier jaar vol maakt. Als de regering valt moet je als Open Data-ondernemer maar afwachten of de Open Data-initiatieven overeind blijven.

Om Open Data een succes te maken moet de overheid langetermijngaranties durven geven over minimaal de hierboven genoemde punten. Zonder die garanties zal het aantal serieuze ondernemers dat bereid is flink te investeren in toepassingen op basis van Open Data niet snel toenemen.

Wat denk jij?

Ik hoor graag je mening! Wat denk jij? Welke garanties moet een overheid geven? Hoe groot is de kans dat de Open Data-initiatieven stoppen met een nieuwe regering? Wat heeft een ondernemer nodig? Wat kan ECP-EPN doen om ondernemers het vertrouwen te geven?

Overigens is deze blog geïnspireerd op de reacties van Ad Gerrits en Frank Verschoor onder dit artikel en een autoritje met Tom Kronenburg. Dank aan allen voor de input. 🙂